ការគ្រងរាជ្យរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ (ភាគ១៦) ~ KAS4UAll

ការគ្រងរាជ្យរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ (ភាគ១៦)

រូបបដិមាតំណាងព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។

ក្នុងចំណោមព្រះរាជានៃសម័យអង្គរទាំងអស់ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ជាព្រះរាជាមួយអង្គដែលគេចាត់ទុកថា មានមហិទ្ធិឫទ្ធិបំផុតក្នុងព្រះរាជពង្សាវតារនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ព្រះអង្គទ្រង់បានកសាងប្រាសាទបាយ័ន ដ៏ល្បីល្បាញ ដែលជាស្នូលនៃរាជធានីអង្គរទី៣។

ខុសពីព្រះរាជានៃសម័យអង្គរ ដែលភាគច្រើនគោរពប្រតិបត្តិព្រហ្មញ្ញសាសនា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ទ្រង់គោរពពុទ្ធសាសនាមហាយាន ពិសេសគឺគោរពបូជាព្រះពោធិសត្វអវលោគិតិស្វរៈ។ ជាបន្តទៅទៀតនេះ លោក ជុន ច័ន្ទបុត្រ សូមរៀបរាប់ជូនអំពីព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។

ក.២២ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ (ឆ្នាំ១១៨១ ដល់ឆ្នាំ១២១០ ឬឆ្នាំ១២១៨)

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ជាព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះបាទធរណិន្ទ្រវរ្ម័នទី២ និងព្រះមាតាព្រះនាម ចូឌាមណី។ ក្នុងពេលដែលព្រះបិតាព្រះអង្គទ្រង់សោយទិវង្គត ហើយព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី២ ដែលជាព្រះញាតិរបស់ព្រះបិតាព្រះអង្គ ឡើងសោយរាជ្យស្នងនោះ ព្រះអង្គទ្រង់ជាប់រវល់ច្បាំងជាមួយពួកចាម ឯប្រទេសចំប៉ា ឯណោះ។ លុះទ្រង់ជ្រាបថា មានមន្ត្រីក្បត់បះបោរដណ្ដើមរាជ្យព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី២ ព្រះអង្គក៏យាងត្រឡប់មកពីប្រទេសចំប៉ា វិញយ៉ាងលឿន ដើម្បីជួយការពារព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី២។ ប៉ុន្តែជាការឥតប្រយោជន៍ ព្រោះព្រះអង្គយាងមកមិនទាន់ ហើយមន្ត្រីក្បត់បានធ្វើគត់ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី២ បាន ហើយប្រកាសខ្លួនឡើងសោយរាជ្យរួចទៅហើយ។

ព្រះអង្គក៏ទ្រង់គង់យ៉ាងស្ងាត់ស្ងៀមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រហូតដល់មានព្រឹត្តិការណ៍ចាម វាយលុកយ៉ាងធំសម្បើម ហើយធ្វើគត់ស្ដេចដណ្ដើមរាជ្យបាន ដុតបំផ្លាញក្រុងអង្គរក្នុងឆ្នាំ១១៧៧ នោះ ទើបព្រះអង្គទ្រង់សច្ចាថា នឹងសងសឹកវិញអោយទាល់តែបាន។ ព្រះអង្គទ្រង់បានច្បាំងតតាំងនឹងចាម យ៉ាងស្វិតស្វាញជាទីបំផុត ដើម្បីរំដោះប្រទេសជាតិអោយរួចផុតពីការជិះជាន់របស់បរទេសនេះ។ ទីបំផុត ព្រះអង្គទទួលបានជោគជ័យជាស្ថាពរក្នុងចំបាំងជើងទឹក ដូចមានរូបចម្លាក់លើជញ្ជាំងប្រាសាទបាយ័ន និងប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ ជាសក្ខីភាពស្រាប់។

ព្រះអង្គទ្រង់ឡើងគ្រងរាជ្យក្នុងព្រះជន្មាយុ ៥៦ព្រះវស្សា ក្នុងឆ្នាំ១១៨១ នៃគ្រិស្តសករាជ នៅយសោធបុរៈ គឺរាជធានីអង្គរ។

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ជាព្រះមហាក្សត្រដ៏មានមហិទ្ធិឫទ្ធិបំផុតក្នុងព្រះរាជពង្សាវតារនៃ ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្នុងវិស័យសឹកសង្គ្រាមក្នុងរាជ្យព្រះអង្គ មានការបះបោរផ្ទៃក្នុងមួយនៅមល្យងខាងត្បូង ខេត្តបាត់ដំបង។ ព្រះអង្គបានបញ្ជាអោយយុវក្សត្រចាម មួយអង្គព្រះនាមវិទ្យានន្ទ ដែលបានមករស់នៅប្រទេសខ្មែរតាំងពីក្មេង វាយកម្ចាត់បានដោយជោគជ័យ។ ឯនគរចំប៉ា វិញ ស្ដេចចាម ជ័យឥន្ទ្រវរ្ម័នទី៤ បានលើកទ័ពមកឈ្លានពានប្រទេសកម្ពុជា សាជាថ្មី។ ព្រះអង្គក៏បានបញ្ជូនកងទ័ពវាយបង្ក្រាបរហូតដល់ទីបំផុត រឹបយកនគរចំប៉ា ដាក់ជាអាណាខេត្តរបស់ប្រទេសខ្មែរបាន តាំងពីឆ្នាំ១២០៣ រហូតដល់ឆ្នាំ១២២៦ នៃគ្រិស្ដសករាជ។ ឆ្នាំ១២០៧ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ បានបញ្ជាអោយក្សត្រចាម មួយអង្គព្រះនាមអង្សរាជ អោយលើកទ័ពចម្រុះខ្មែរ ភូមា សៀម ទៅវាយប្រទេសយួនដៃវៀត។

ដើមសតវត្សរ៍ទី១៣ នៅក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ប្រទេសខ្មែរមានវិសាលភាពធំទូលាយណាស់ គឺខ្មែរអាចគ្រប់គ្រងលើទឹកដីប្រទេសខ្មែរសព្វថ្ងៃ រាប់ទាំងដែនដីកម្ពុជាក្រោមផង ប្រទេសចំប៉ា ទាំងមូលផង ទឹកដីប្រទេសឡាវ និងប្រទេសថៃ សព្វថ្ងៃផង រួមទាំងមួយភាគនៃជ្រោយម៉ាឡាស៊ី រហូតដល់ជ្រោយកោះក្រា ហើយនិងប្រទេសភូមា រហូតដល់ទន្លេសាលវិន។

ក្នុងវិស័យសំណង់វិញ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ជាព្រះមហាក្សត្រដែលបានសាងសមិទ្ធិច្រើនជាងគេបង្អស់។ ស្នាព្រះហស្ដចម្បងរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ គឺការរៀបចំកសាងរាជធានីអង្គរ ដែលចាម បានវាយបំផ្លាញពីឆ្នាំ១១៧៧ នោះអោយបានរៀបរយល្អឡើងវិញ ដោយមានកំពែងថ្មបាយក្រៀម និងមានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញមានប្រវែង ៣គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយជ្រុងៗ មានគោបុរៈ គឺទ្វារធំចំនួន៥ និងមានប្រាសាទបាយ័ន ដែលមានកំពូលសុទ្ធតែមានមុខ៤ ដែលគេជឿថា ជាព្រះភ័ក្ត្ររបស់ព្រះពោធិសត្វអវលោគិតិស្វរៈ ជាស្នូលកណ្ដាល ដែលយើងនិយមហៅថាក្រុងអង្គរទី៣។

នៅជុំវិញក្រុងមានប្រាសាទបន្ទាយក្ដី តាព្រហ្ម ព្រះខាន់ នាគព័ន្ធ តាសោម ក្រោលគោ និងនៅតាមខេត្តមានប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ (នៅខេត្តបាត់ដំបង) វត្តនគរ (នៅខេត្តកំពង់ចាម) តាព្រហ្មបាទី (នៅខេត្តតាកែវ) និងប្រាសាទជាច្រើនទៀតក្នុងទឹកដីថៃ សព្វថ្ងៃ ដូចជា ប្រាសាទវត្តមហាធាតុ (នៅខេត្តលុបបុរី) ប្រាសាទភិម័យ (នៅខេត្តនគររាជសីមា) ប្រាសាទតាមាន់តូច (នៅខេត្តសុរិន្ទ) ប្រាសាទកំផែងលែង (នៅខេត្តពេជ្របុរី) ប្រាសាទកំពែងតូច (នៅខេត្តស៊ីសាកេត) ជាដើម។

ខាងវិស័យសាសនាវិញ ដូចជា ព្រះបិតា និងព្រះមាតាព្រះអង្គដែរ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ និងព្រះរាជអគ្គមហេសីជ័យរាជទេវី ដែលសោយទិវង្គតទៅ ព្រមទាំងព្រះរាជអគ្គមហេសីឥន្ទ្រទេវី ដែលជាព្រះរៀមរបស់ព្រះនាងជ័យទេវី ដែលព្រះអង្គបានរៀបអភិសេកខាងក្រោយ ហើយជាព្រះក្សត្រីប្រកបដោយចំណេះវិជ្ជាយ៉ាងជ្រៅជ្រះ សុទ្ធតែជាពុទ្ធសាសនិកជនយ៉ាងប្ដូរផ្តាច់។ ព្រះអង្គគោរពពុទ្ធសាសនាមហាយាន ពិសេសគឺគោរពបូជាព្រះពោធិសត្វ អវលោគិតិស្វរៈ ឬលោកេស្វរៈ។

ពិតមែនតែព្រះអង្គកាន់ពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែព្រះអង្គក៏បានជួយផ្គត់ផ្គង់ថែរក្សាការពារព្រហ្មញ្ញសាសនា អោយបានរីកចម្រើនផងដែរ។ ប្រាសាទភ្នំទាំងឡាយដែលក្នុងរាជ្យមុនៗ តម្កល់លិង្គទេវរាជ ហើយមកដល់អង្គរវត្តនៃព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ តម្កល់ព្រះបដិមាព្រះវិស្ណុ ប្រាសាទបាយ័ន ដែលជាស្នូលនៃអង្គរទី៣ ត្រូវបានព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ តម្កល់ព្រះបដិមាពុទ្ធរាជមួយអង្គយ៉ាងធំសម្បើម មានកម្ពស់ជិត ៤ម៉ែត្រ ឯកសារខ្លះថាដល់ទៅ ៩ម៉ែត្រ។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ទ្រង់ជាព្រះមហាក្សត្រប្រកបដោយធម៌ទសពិធ និងមានព្រហ្មវិហារធម៌សន្តោសប្រោសប្រណីដល់អស់សព្វសត្វ ដូចសិលាចារឹក មន្ទីរពេទ្យរបស់ព្រះអង្គបានចែងថា៖ «ជំងឺរបស់ ប្រជារាស្ត្រ ធ្វើអោយព្រះអង្គឈឺចាប់ជាងជំងឺផ្ទាល់របស់ព្រះអង្គទៅទៀត ព្រោះថា គឺសេចក្តីឈឺចាប់សាធារណៈនេះហើយ ជាសេចក្តីឈឺចាប់របស់ព្រះរាជា ពុំមែនសេចក្តីឈឺចាប់ផ្ទាល់ទេ ដែលធ្វើអោយព្រះអង្គឈឺចាប់នោះ»។

ដោយសារព្រះគតិបណ្ឌិតខាងលើនេះ ព្រះអង្គបានសាងមន្ទីរពេទ្យចំនួន១០២ នៅក្នុងផ្ទៃប្រទេសទាំងមូល ដែលមនុស្សក្នុងវណ្ណៈទាំងបួនអាចចូលព្យាបាលរោគបានដូចគ្នា ព្រមទាំងសាលាសំណាក់ ឬធម្មសាលាចំនួន១២១ នៅតាមបណ្តោយផ្លូវធំៗនៃអាណាចក្រថែមទៀតផង។

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ទ្រង់ឡើងគ្រងរាជ្យនៅឆ្នាំ១១៨១។ គេមិនបានដឹងច្បាស់ថា ព្រះអង្គចូលទិវង្គតនៅឆ្នាំណាពិតប្រាកដទេ គេគ្រាន់តែសង្ស័យថា ព្រះអង្គទំនងជាបានសោយរាជ្យដល់ឆ្នាំ១២១៨ នៃគ្រិស្ដសករាជ ហើយពេលដែលព្រះអង្គសុគតទៅ ទ្រង់បានទទួលព្រះមរណនាមថា មហាបរមសៅគត៕

ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង

ប្រភព RFA

Friday, June 12, 2015